بررسی پرونده ترور شهیدمطهری، نخستین پرونده اطلاعاتی در جمهوری اسلامی

 شهید استاد مرتضی مطهری سی و نه سال پیش توسط اعضای گروه فرقان به شهادت رسید.

به گزارش شهیدخبر،  12اردیبهشت مصادف با ولادت حضرت قائم(عج) روز معلم و سی و نه مین  سالروز ترور شهید حجت الاسلام مرتضی مطهری است، که نگاه مختصری به 60 سال زندگی پربار این مرد اندیشه و عمل که از بزرگان انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران است، خواهیم داشت.

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 
 مرتضی مطهری در ۱۳ بهمن ۱۲۹۸ هجری شمسی در نزدیکی مشهد مقدس به دنیا آمد. پس از گذراندن دوره ابتدایی در سن 12سالگی به حوزه علمیه مشهد مقدس رفت و به فراگیری مقدمات علوم اسلامی مشغول شد.
در سال 1316، علیرغم مخالفت اطرافیان و مبارزه رضاشاه با روحانیت، برای تکمیل تحصیلات خود به حوزه علمیه قم رفت و در15سالی که در آنجا ساکن بود در محضر اساتیدی همچون حضرت امام خمینی(ره)، مرحوم آیت‌الله العظمی و  مرحوم علامه سید‌محمد‌حسین طباطبائی شاگردی کرد.
در سال1334 تدریس خود در دانشکده معارف الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران شروع می کند و همزمان اولین جلسه تفسیر انجمن اسلامی دانشجویان را برگزار می کند.
اولین دستگیری مطهری در15خرداد 1342 به دنبال یکی از سخنرانی های تند وی علیه شخص شاه صورت گرفت که 43 روز بعد به دنبال مهاجرت علمای شهرستانها به تهران و فشار مردم، آزاد شد.
شهیدمطهری به فرمان امام از موسسان هیئت موتلفه اسلامی بود که کتاب «انسان و سرنوشت» وی در شناساندن صراط مستقیم اسلام و دفع شبهات در زمینه قضا و قدر در این برهه زمانی تأثیر بسیاری داشت.
پس از شناسایی و دستگیری اعضای هیات های موتلفه توسط ساواک، قاضی پرونده در خلال مدارک به نام مطهری برخورد کرد ولی چون از قبل او را می شناخت شجاعانه تمام مدارک مربوط به استاد مطهری را از پرونده حذف کرد و استاد از مجازات حتمی اعدام نجات یافت.
استاد مرتضی مطهری در سال 1346 به همت چند تن دیگر، موسسه حسینیه ارشاد را در خیابان شمیران تهران بنا نهاد. این حسینیه که از آن به عنوان نبض فرهنگی پایتخت می توان نام برد، هدفش تبلیغ و نشر ایدئولوژی اسلامی بود و خیلی زود در میان مردم شهره گشت. 
بازداشت وی در سال1348 به دنبال صدور اعلامیه ای مبنی بر جمع اعانه برای کمک به آوارگان فلسطینی و اعلام آن طی یک سخنرانی در حسینیه ارشاد بود که مدت کوتاهی را در زندان سپری کرد.
وی ازسال1349تا1351 سخنران اصلی برنامه های تبلیغی مسجد الجواد بود که پس از مدتی این مسجد به همراه حسینیه ارشادتعطیل شدند و مطهری برای آخرین بار دستگیر و زندانی شد.
از سال 1353 تا پیروزی انقلاب اسلامی شهید مطهری «ممنوع المنبر» بودند اما در همین سال ها  با همکاری تنی چند از شخصیتهای روحانی«جامعه روحانیت مبارز تهران» را بنیان گذاری کرد و در سال1355 به دنبال درگیری با یک استاد کمونیست، در سن 57 سالگی بازنشسته شد.
همچنین دیدار شهیدمطهری با امام خمینی (ره) در سال 1355 در نجف اشرف صورت گرفت که وی درباره مسائل مهم نهضت و حوزه‌های علمیه با ایشان گفت و گو کرد.

پیروزی انقلاب اسلامی
با انتشار خبر شهادت آیت ا... حاج مصطفی خمینی فرزند امام، در سال 1356،  راهپیمایی هایی با هماهنگی مطهری درسراسر ایران برگزار شد که موجب شد نام خمینی پس از مدت ها بار دیگر بر سر زبان ها بیفتد و مردم دوباره به خیابان ها ریخته و فریاد یا مرگ یا خمینی سر دادند.
 پس از آن رژیم شاه در پائیز 1357 حکومت صدام حسین را مجبور کرد تا از آیت ا... خمینی بخواهد یا دست از مبارزه بردارد یا خاک عراق را ترک کند که امام دومی را برگزید و به کویت رفت ولی دولت کویت از ترس شاه به ایشان اجازه ورود نداد .
سپس امام خمینی در تصمیمی ناگهانی به دهکده نوفل لوشاتو در فرانسه تغییر مسیر داد. که این تصمیم باعث شد  نام خمینی محور رسانه های جهان شود. 
هرچند مطهری مانند مبارزان دیگر انقلاب شهرت نداشت ولی رابط امام خمینی با ایران بود و عملا شخص دوم انقلاب به حساب می آمد. به طوریکه حتی در زمان اقامت امام در فرانسه نیز به آنجا سفر کرد و در همین سفر امام‌خمینی وی را به عنوان مسئول تشکیل «شورای انقلاب اسلامی» برگزید.
پس از اعلام تمصمیم امام خمینی مبنی بر بازگشت به کشور، مطهری به عنوان  مسئول کمیته استقبال از امام معرفی شد و تا اخرین لحظات نشستن هواپیمای امام در خاک ایران،  احتمال بروز هرگونه خطری وجود داشت که سرانجام هواپیمای امام در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست و 10 روز بعد انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید.
بعد از پیروی انقلاب اسلامی
شهید مطهری طی روزهای کوتاه پس از انقلاب، مهدی بازرگان را به عنوان نخست وزیر موقت به امام خمینی(ره)پیشنهاد دادند، همچنین مسئولیت ریاست شورای انقلاب را بر عهده داشتند.

 

سخنان شهید مطهری یک هفته پیش از شهادت
آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد می گوید: حدود یک هفته قبل از ترور ناجوانمردانه آن مرد بزرگ او در قم در منزل بنده تشریف داشت و روزنامه‌ای در دستش بود. نگاهی به روزنامه انداخت و مرا صدا زد و گفت: روزنامه خبری را نقل کرده که یکی از مقامات ارتشی(شهید سپهبد قرنی) توسط گروه فرقان ترور شد. اعلامیه گروه فرقان در روزنامه است که در برنامه گروه فرقان، ترور یک شخصیت مذهبی نیز هست. به نظرم می‌رسد شخصیت مذهبی و روحانی که در برنامه ترور گروه فرقان است،‌ من باشم.» 
همچنین  ادامه داد: «مرگ در دست خداست و من آرزو دارم که اگر می‌میرم مرگی در راه عقیده‌ام داشته باشم. اگر مرا بکشند یقین دارم که در راه اعتقادم و در راه آنچه سال‌ها برایش قلم زده‌ام و فریاد کشیده‌ام، کشته می‌شوم.»
نحوه شهادت
سرانجام نیمه شب 11 اردیبهشت سال 58،  پس از پایان یافتن جلسه  موسسه متاع (مکتب تربیتی - اجتماعی - علمی) که در منزل مرحوم یدالله سحابی برگزار شده بود، مرتضی مطهری در تاریکی شب توسط گلوله محمدعلی بصیری ،که از  اعضای گروه فرقان بود، در دم  به شهادت رسید.

گروه فرقان
گروه فرقان توسط طلبه جوانی به نام اکبر گودرزی که در اوج فعالیتش ۲۰ساله بود شکل گرفت. گودرزی در سال۵۶ از لباس طلبه‌گری بیرون آمد و کلاس‌های تفسیر قرآن، در مناطق مختلف تهران (نازی‌آباد، سلسبیل، قلهک، جوادیه، خزانه) برپا کرد.
گودرزی گروه فرقان را در درون همین جلسات تفسیر قرآن تأسیس و رهبری کرد و از سال۱۳۵۶ به صدور اعلامیه و بیانیه پرداخت و وارد حوزه سیاست و مبارزه شد.
گودرزی با داشتن شماری از جوانان که همچنان روحیات انقلابی سال۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ را داشتند، آنان را بر اساس آموزه‌های قرآن نشأت گرفته از برداشت‌های خود، به شدت بر ضد روحانیت و آنچه که آن را آخوندیسم می‌نامید تربیت کرده بود.
ایدئولوژی این گروه از سازمان مجاهدین خلق و دکترشریعتی نشات گرفته بود و نخستین عاملی که گروه فرقان را به رویارویی مسلحانه با جمهوری‌اسلامی کشاند، به گفته خود آن‌ها قربانی‌شدن ارزش‌های راستین تشیع سرخ علوی بود. همچنین تلاش برای آزادساختن اسلام علی از اسارت آخوندیسم، عامل دیگر این مبارزه قهرآمیز بود که شروع به ترور افرادی چون سپهبد قرنی و شهید مطهری کرد.
ساعت یک نیمه شب، فردی با روزنامه‌های اطلاعات و آیندگان تماس می‌گیرد و ادعا می‌کند گروه فرقان، رییس شورای انقلاب یعنی آیت الله مرتضی مطهری را کشته است و در ادامه تعدادی دیگر از شخصیت‌های اجتماعی و سیاسی را هم خواهد کشت.
بصیری، نیکنام  و قاضی زاده از اعضای گروه فرقان و تیم ترور شهید مطهری بودند که در بهمن همان سال کشته و  به دار مجازات آویخته شدند.
وقتی خبر ترور و مرگ آقای مطهری از رادیو پخش شد تمام مردم و از همه مهم‌تر امام بشدت متاثر و متحیر شدند به طوری که امام فقط در مرگ مطهری بشدت گریست و عموم مردم که او را می‌شناختند عزادار شدند.
حمید نقاشیان . بازجوی پرونده ترور شهید مطهری در باره این پرونده می گوید: « وضعیت و سرنوشت تمام اعضای گروه فرقان در دادگاه مشخص شد و سرانجام نیز با تصریح امام مبنی بر محدود شدن اعدام به کسانی که قتل مرتکب شده‌اند شش تن از اعضای این گروه به اعدام محکوم شدند در حالی که این گروه ۹ نفر را کشته بودند. از نظر من پرونده فرقان سند افتخاری برای بازجویان و قاضیان این پرونده است، ضمن این که آن را می‌توان نخستین پرونده اطلاعاتی در جمهوری اسلامی دانست.»

آثار
استاد شهید مطهری نوسینده نزدیک به 50عنوان کتاب است که  برخی از آثار وی عبارتند از: علل گرایش به مادیگرى، سیرى در نهج‌البلاغه، انسان و سرنوشت، قیام و انقلاب مهدى (عج) از دیدگـاه فلسفـه تاریخ و نهضت هاى اسلامـى در صد ساله اخیر. 

مزار شهید مطهری در قم و در جوار حضرت معصومه(ع) قرار دارد.

مبینا آقاخانی